ग्रंथालय आजचे देवालय मराठी निबंध Library Essay in Marathi: जगात ज्ञानाइतके पवित्र दुसरे काहीही नाही. माणसाला असे पवित्र ज्ञान विविध प्रकारच्या माध्यमातून मिळते. त्यापैकी वाचनालय किंवा ग्रंथालय देखील एक महत्त्वाचे साधन आहे.
ग्रंथालय आजचे देवालय मराठी निबंध Library Essay in Marathi
आवश्यकता – दररोज हजारो पुस्तके प्रकाशित केली जातात. ही सर्व पुस्तके कोणत्याही एका व्यक्तीला खरेदी करणे शक्य नाही. ग्रंथालय माणसाची ही समस्या अगदी सहज सोडवते. आम्ही दरमहा किंवा वर्षासाठी एक साधारण शुल्क देऊन ग्रंथालयाच्या या अनन्य स्वर्गात प्रवेश करू शकतो. जगातील साहित्य, कला, विज्ञान, तर्कशास्त्र, धोरण इत्यादी ज्ञानांचे अफाट भांडार ग्रंथालयात बसूनच मिळवले जाऊ शकते. चांगल्या वाचनालयाचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे एखाद्यास कोणत्याही विषयावर संपूर्ण किंवा जास्तीत जास्त सामग्री मिळू शकते.
ज्ञानप्राप्ती – वेळेच्या चांगल्या वापरासाठी ग्रंथालयापेक्षा चांगली जागा नाही. पत्ते, बुद्धीबळ, सिनेमा इत्यादी खेळण्यात वेळ घालवण्याऐवजी कालिदास, भावभूती, सूरदास, तुळशीदास, शेक्सपियर इत्यादी कवितांचा आस्वाद घेण्यासाठी वेळ घालवला तर तुम्हाला चांगले करमणूक मिळू शकेल आणि ज्ञानही वाढेल. दररोज, साप्ताहिक किंवा मासिक वाचून सामान्य ज्ञान विकसित केले जाऊ शकते. जीवन अमर करणारे उत्तम ग्रंथ वाचनालयात बसून सहज अभ्यासता येतात. खरेतर, वाचनालय बौद्धिक विकासामध्ये सर्वाधिक योगदान देते. गावोगावी फिरून पुस्तके वितरित करणारे चालते फिरते ग्रंथालय ग्रामसुधारणा करण्यासाठी खूप उपयुक्त ठरले आहेत.
ग्रंथालयाचा आदर्श – ग्रंथालयाची सभासद फी खूप कमी असली पाहिजे. ग्रंथालयांमध्ये ज्ञान विज्ञानाशी संबंधित नवीन पुस्तकांचा संग्रह असावा. आपल्या देशातील बर्‍याच ग्रंथालयांमध्ये, जुनी पुस्तके वाईट अवस्थेत ठेवलेली आहेत आणि ग्रंथालयात नवीन सुधारित पुस्तकांचे दर्शनही घडत नाही. ग्रंथालय प्रशासकांनी हे लक्षात घेतले पाहिजे. ग्रंथालय पूर्णपणे सार्वजनिक असणे आवश्यक आहे.
महत्त्व – दुर्दैवाने, इतर देशांच्या तुलनेत आपल्या देशात ग्रंथालयांची संख्या आणि गुणवत्ता कमी आहे. खेड्यांमध्ये ग्रंथालये नाहीत. ग्रंथालये व्यक्ती, समाज आणि देशाच्या प्रगतीत खूप उपयुक्त ठरू शकतात. म्हणून, त्यांना वेगवेगळ्या ठिकाणी स्थापित करणे आवश्यक आहे.