ग्रामसुधार मराठी निबंध Essay on Gramsudhar in Marathi: भारतीय संस्कृती आणि संस्कृतीचे खरे रूप काहीथोड्या शहरांमध्ये नव्हे तर फक्त देशातील सात लाख खेड्यांमध्येच दिसून येते. गावे म्हणजे भारताचा आत्मा आहेत. आपल्या दैनंदिन जीवनातील उपयुक्त गोष्टींसाठी आपल्याला गावांचा आधार घ्यावा लागतो. गांधीजी म्हणायचे, “तुम्हाला जर देशाची प्रगती हवी असेल तर गावांची सुधारणा करा कारण गावे म्हणजेच देशाचे जीवन आहे.”
ग्रामसुधार मराठी निबंध Essay on Gramsudhar in Marathi
ग्रामसुधाराचे स्वरूप – आजकाल शिक्षणाच्या प्रसाराकडे विशेष लक्ष दिले जात आहे, परंतु बहुतेक गावकरी हे निरक्षर आहेत. याचा परिणाम असा की ते जुन्या रूढीवादी आणि धुतींचे बळी ठरत आहेत. त्यामुळे खेड्यांमध्ये मोफत शिक्षणाची चांगली व्यवस्था करणे आवश्यक आहे. आधुनिक साधन आणि शेती विषयी शिक्षणाने शेतकऱ्यांना फायदा होईल. प्रौढांच्या शिक्षणासाठी योग्य व्यवस्थादेखील केली पाहिजे. आपल्या खेड्यांमध्ये आरोग्य, औषध आणि करमणुकीची योग्य साधने उपलब्ध करुन देण्याची गरज आहे. खेड्यांमध्ये सुंदर बागे बांधली पाहिजे. प्रत्येक गावात किमान एक तरी दवाखाना असावा. गावात ग्रंथालय, रेडिओ, दूरदर्शन आणि सिनेमाचीही व्यवस्था केली पाहिजे, जेणेकरुन ग्रामस्थांना करमणुकीबरोबर ज्ञानही मिळेल.
समाजसेवकांची प्रवृत्ती – गावात कार्यरत सामाजिक कार्यकर्ते पाठवून श्रमदान चळवळ सुरू केली पाहिजे. अशा प्रकारे गावातील रस्ते, तलाव, विहिरींची दुरुस्ती लवकरात लवकर करता येईल. इलेक्ट्रिक लाइट्सचीही व्यवस्था करावी लागेल. जुन्या हानिकारक परंपरा सोडण्याचे महत्व समाजसेवकांनी गावकऱ्यांना पटवून दिले पाहिजे. मृत्यूभोज किंवा लग्न इत्यादी घटनांमध्ये जे पाण्यासारखे धन वाहिले जाते त्याचा सदूपयोग करणे आवश्यक आहे. घाण व अस्पृश्यता निर्मूलनासाठी ठोस प्रयत्न केले पाहिजेत. सर्व गावात सहकारी बँकांची स्थापना कामधेनूसारखीच सिद्ध होईल. याशिवाय ग्रामस्थांनीही चांगले बियाणे, खते, आधुनिक मशीन्स इत्यादींची मदत शासनाकडून घेतली पाहिजे. विहिरींमध्ये पंप बसवले गेले पाहिजे आणि कालव्यांचे नियोजितदेखील केले पाहिजेत.
पंचायत इ. – गावात चांगल्या पंचायतींची मोठी गरज आहे. याद्वारे खेड्यांमधील सर्व लहान समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी संपूर्ण यंत्रणा असली पाहिजे. ग्रामीण दारिद्र्य आणि बेरोजगारीच्या समस्यांवर मात करण्यासाठी लघु-गृह उद्योगांना प्रोत्साहन दिले पाहिजे. तरुणांना खेड्यात आकर्षित करण्यासाठी सरकारने व नेत्यांनी प्रयत्न केले पाहिजेत.
उज्ज्वल भविष्य – पंचवार्षिक व समुदाय विकास योजनांमध्ये गाव सुधारणांना Essay on Gramsudhar in Marathi महत्त्वाचे स्थान देण्यात आले आहे, अद्याप बरीच सुधारणा होणे बाकी आहे. म्हणूनच गावांच्या विकासासाठी देशव्यापी प्रयत्न केले जावेत. खरंच, खेड्यांचा विकास ही भारताची प्रगती आहे. जेव्हा भारताची गावे चमकतील, तेव्हा भारताचे भाग्य देखील चमकेल.